این توپ ما را خوشبخت می کند؟
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ همه چیز از جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک شروع شد. جایی که برای اولین بار کمپانی نام آشنای آدیداس، دست به طراحی توپ مخصوص و رسمی مسابقات جام جهانی فوتبال زد. نام آن توپ تل استار بود که علاوه بر نام، ظاهری وام گرفته از ماهواره ارتباطی تل استار داشت که در همان دهه به فضا فرستاده شده بود.
امسال و در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، آدیداس تصمیم گرفته با طراحی ورژن ۲۰۱۸ تل استار، خاطره خوش آن توپ ۳۲ تکه را زنده کند. مسابقاتی که تیم فوتبال کشور ما نیز تا به اینجا در آن خوش درخشیده و علاوه بر به دست آوردن دل هواداران ایرانی، نظر مثبت کارشناسان و رسانه های خارجی را هم به خود جلب کرده است. حال باید دید تل استار ۱۸ با گذر از خط دروازه پرتغال، ایرانی ها را به خوشبخت ترین مردم دنیا تبدیل می کند یا نه؟
خاطرات زنده می شوند
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ روزهای گرم تابستان به گرمای بازی های جام جهانی ۲۰۱۸ پیوند خورده و عاشقان فوتبال را در سراسر جهان به خود مشغول کرده است. عاشقانی که از کودکی با توپ های پلاستیکی در کوچه و محله شان پا به توپ شده اند و با به ثمر رساندن هر گلی خود را در قامت یک قهرمان ملی تصور کرده اند. عاشقانی که توپ کارتون فوتبالیست ها را حتما به خاطر دارند.
توپی که با ضربات عجیب و غریب سوباسا و کاکرو به سمت دروازه حریفان شوت می شد و گاهی اوقات حتی تور دروازه را پاره می کرد. تل استار، همان توپ است. توپی ساده که با هدف بهتر دیده شدن از تلویزیون های سیاه و سفید پنجاه سال پیش طراحی شده بود و تا چند جام جهانی بعد هم با اندکی تغییرات به عنوان توپ رسمی جام معرفی می شد و به همین دلیل تصویر آشنای آن، به عنوان نماد توپ فوتبال در ذهن هواداران حک شده است.
UM Junior ،فروشگاه ممتاز چند برندی پوشاک کودکان به طراحی ASD Design،در مرکز خرید SANDS Cotai،ماکائو
تاریخچه توپ های جام جهانی
از جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و با طراحی توپ دوست داشتنی “تریکولور”، این سمبل جام های جهانی متحول شد. آن توپ به خصوص برای ما ایرانی ها به خاطر حضور خاطره انگیز تیم ملی کشورمان در جام جهانی ۹۸ و ثبت اولین پیروزی در این مسابقات برابر آمریکا خوش یمن بود. در جام جهانی ۲۰۰۲ کره ژاپن تیم ما حضور نداشت تا از توپ نه چندان زیبای “فِوِرنوا” استفاده کند.
آن توپ هنوز هم به عنوان لکه ننگ در تاریخ طراحی آدیداس شناخته می شود. سال ۲۰۰۶ ما دوباره در جام جهانی بودیم و بازیکنانمان “تیم ژیست” را لمس کردند. البته این توپ نسبتا زیبا هم چندان برای تیم ملی راهگشا نبود و با ثبت یک تساوی و به ثمر رساندن دو گل در سه مسابقه به خانه برگشتیم. جام جهانی بعدی را آفریقای جنوبی میزبانی می کرد و ما بنا بر روند یکی در میان حضور و عدم حضورمان در جام جهانی، غایب آن تورنمنت بودیم. غیبتی که باعث شد نسل خوبی از فوتبالیست های ایرانی از شرکت در سطح اول فوتبال جهان و البته بازی کردن با “جابولانی” محروم شوند.
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ توپی ۸ تکه با ماجراهایی بسیار که به دلیل طراحی ناپایدار، صدای همه به خصوص دروازه بان تیم ها را در آورده بود، تا جایی که ژولیو سزار دروازه بان برزیل آن را با توپ سوپرمارکت ها مقایسه کرده بود. در کنار سزار، بسیاری از دروازه بانان نام آشنا مثل بوفون، کاسیاس و هوگو لوریس هم از این توپ انتقادات جدی داشتند و آن را ضد دروازه بان نامیدند. جابولانی غیر از ساختار نه چندان پایدار و حرکاتی غیر قابل پیش بینی، طراحی چندان درخشانی هم نداشت و خیلی زود به عنصر منفور جام شانزدهم تبدیل شد. با توجه به انتقادات صورت گرفته، آدیداس برای جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل تمام سعی خود را در طراحی و تولید “برازوکا” به کار بست و توانست اعتماد فوتبالیست ها را مجددا به خود جلب کند.
آدیداس برای دست یافتن به این اعتماد، تست های متعدد و پیچیده ای از برازوکا گرفت و بیش از ۲ سال بر روی طراحی مهندسی آن وقت صرف کرد. پس از طراحی نیز آن را در اختیار چندین بازیکن قرار داد و در دو تورنمنت که یکی از آنها جام جهانی زیر بیست ساله ها بود از این توپ تست گرفت. طراحی ظاهری برازوکا هم نسبت به جابولانی پیشرفت قابل توجهی داشت، هرچند برخی طرح این توپ را شلوغ می دانند اما باید به این نکته اشاره کرد که دنیای پر رنگ و نقش برزیلی ها، توپی رنگارنگ را برای جام جهانی برزیل طلب می کرد.
اشاره به این توپ ها مقدمه ای بود برای پرداختن به تل استار ۱۸. توپی که آخرین ارمغان شرکت آلمانی آدیداس برای فوتبالیست های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه است.
تل استار ۱۸؛ هوشمند و جذاب
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ این توپ ما را خوشبخت می کند؟ در ۹ نوامبر ۲۰۱۷، مسکو میزبان لیونل مسی برنده توپ طلای جام جهانی برزیل و چند نفر دیگر از بازیکنانی بود که پیشتر، توپ طلای جام جهانی را از آن خود کرده بودند تا با حضور آنها از تل استار رونمایی شود. خود مسی، اولین فردی بود که نام تل استار ۱۸ را رسانه ای کرد. نامی که همانطور که قبلا گفتیم برگرفته از نام ماهواره تل استار بود که از ترکیب دو کلمه تلویزیون و استار به وجود آمده است. آدیداس برای تولید این توپ کانسپت های زیادی را در نظر داشت اما در نهایت تصمیم گرفت دست به رترودیزاین بزند و با بازطراحی توپ کلاسیک و به یادماندنی خود، بار دیگر حال و هوای جام های جهانی قدیمی را زنده کند.
طراحی رویه تل استار ۱۸ را می توان قدمی رو به جلو برای آدیداس ارزیابی کرد. به خصوص وقتی بدانیم که آدیداس تصمیم به طراحی توپی مشابه توپ های کلاسیک داشته و بنابراین نمی توانسته از رنگ در آن استفاده کند. پس استفاده از تونالیته مشکی تا خاکستری روشن بهترین انتخاب برای ایجاد کنتراست رنگی بوده که آدیداس هم از همین تونالیته در طراحی مدول های مشکی توپ بهره برده و صرفا به استفاده از رنگ طلایی برای نوشته های روی توپ بسنده کرده است.
همچنین انتخاب شکل مربع برای ایجاد تونالیته مشکی سفید؛ علاوه بر اینکه به ایجاد تنوع و تفاوت نسبت به اشکال سیال توپ های قبلی مثل جابولانی و برازوکا منجر شده، باعث ایجاد هماهنگی بین طرح و نام تکنولوژیک توپ در عصر ارتباطات گشته است. بنابراین در مجموع طراحی تل استار ۱۸ را باید خوب و قابل قبول توصیف کرد.
تل استار ۱۸ از شش پانل تشکیل شده که بدون دوخت و دوز و با چسب به یکدیگر متصل شده اند. ویژگی منحصر به فرد این توپ، مجهزشدن آن به تراشه NFC است که باعث می شود تا بتوان این توپ را با یک گوشی هوشمند ست کرد و اطلاعات مختلفی را در هنگام استفاده از توپ به دست آورد. البته به نظر می رسد تعبیه این تراشه بر روی تل استار ۱۸ بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و آدیداس در فکر این بوده تا با توجه به نام این توپ، آن را به یک فناوری ارتباطی نیز مجهز کند.
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ به عنوان مثال یکی دیگر از کارکردهای این سیستم، تشخیص عبور توپ از خط دروازه است؛ به صورتی که با عبور توپ از خط، یک سیگنال به ساعت داور ارسال خواهد شد اما به گفته کارشناسان این فناوری در شوت های سریع دچار اختلال می شود و از طرفی هنوز هیچ کدام از تکنولوژی های موجود در این زمینه به پای تکنولوژی معروف چشم عقاب که با استفاده از علم مثلثات، میزان عبور توپ از خط را تشخیص می دهد نمی رسند. از فناوری چشم عقاب پیش از فوتبال در ورزش هایی نظیر تنیس و والیبال هم استفاده شده و در همین جام جهانی هم شاهد آن هستیم.
تل استار هم به حاشیه می رود؟
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ با وجود تمام تلاش های آدیداس هنوز چند روزی از آغاز بازی های جام جهانی نگذشته که حواشی و انتقادات، گریبان این توپ را هم گرفته است. آدیداس معتقد است که توپی را طراحی و تولید کرده که حرکاتی قابل پیش بینی در زمان بلند شدن از زمین دارد و با توجه به اینکه از بهترین متریال در ساخت آن بهره برده، اطمینان کامل را به بازیکنان و به خصوص دروازه بانان جام جهانی داده که هیچ مشکلی با آن در طول بازی ها نخواهند داشت.
اما درست پس از پایان هفته اول بازی ها چند نفر از دروازه بانان معروف جام از جمله ترشتگن و داوید دخه آ، به غیرقابل پیش بینی بودن حرکات توپ انتقاداتی وارد کردند و معتقدند به دلیل سطح کاملا صاف و بدون درز توپ، تغییر مسیرهایی را در هنگام دریافت ضربات احساس می کنند. البته باید برای ارزیابی بهتر تا انتهای تورنمنت منتظر ماند و دید که آیا به تعداد منتقدین این توپ افزوده می شود یا صرفا به دلیل بهانه جویی و یا وسواس شخصی، تل استار ۱۸ مورد نقد واقع شده است. بنابراین می توان فعلا به این توپ ساخت پاکستان امیدوار بود.
و فردا…
این توپ ما را خوشبخت می کند؟ فارغ از نتیجه و صعود یا عدم صعود تیم ملی فوتبال کشورمان، آنچه از این جام می ماند، افتخار به اتحاد ملت و امیدواری به آینده است و باید در این میان از فوتبال متشکر بود که باعث شده لبخندی از سر غرور بر لب هایمان نقش ببندد. حال، باید ببینیم تل استار ۱۸ این لبخند غرورآفرین را با صعودی لذتبخش ادامه دار می کند یا نه. ما هم در کنار هشتاد میلیون ایرانی چشم انتظاریم. به فردا و به روزهای خوش پیش رو.
