دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه
دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه : روز جهانی کودک همواره فرصتی است تا کمی بیشتر به دنیای کودکان بنگریم. دنیایی که در آن زیبایی و جذابیت معنایی ساده و مجزا با تعاریف بزرگسالان دارد و همین وجه تمایز موجب شده تا اغلب ما اندکی از اوقات روزانه خود را به گشت و گذار در عالمی کودکی بگذرانیم. روز ۲۰ نوامبر رسما از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌عنوان روز جهانی کودک انتخاب شده، اما بد نیست بدانید که در سرتاسر دنیا ۴۲ روز مختلف برای این مناسبت در نظر گرفته شده است. در ایران ۸ اکتبر یا ۱۶ ماه مهر مصادف با روز تأسیس سازمان یونیسف به نام روز کودک نام‌گذاری شده؛ روزی که به بهانه آن تصمیم داریم تا به یک سؤال مهم پاسخ دهیم: دنیای ما تا چه اندازه برای کودکان ساخته شده است؟
در کشورهای مختلف رسوم خاصی برای برگزاری روز جهانی کودک وجود دارد. برای مثال در ژاپن، مردم روز پنجم ماه پنجم هر سال را با عنوان Kodomo no hi یا روز کودک جشن می‌گیرند. در این روز خانواده‌ها بادکنک‌های رنگارنگی به نام koinobori را از خانه‌هایشان به پرواز درمی‌آورند که نشان از جایگاه مهم کودکان در فرهنگ ژاپنی دارد. آنها همچنین در خانه‌های خود مجسمه‌های جنگجوی سامورایی را به نمایش می گذارند که نمادی از قدرت و شجاعت است. کودکان نیز از خوراکی‌های مختلف نظیر کیک برنج و نمایش‌های سنتی ژاپنی لذت می‌برند. در این روز، رویدادی با نام المپیک کودکان نیز در توکیو برگزار می‌شود تا هزاران کودک در رشته‌های مختلف با یکدیگر به رقابت بپردازند.
دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه : در آمریکای جنوبی به بهانه این روز مدارس، پارک‌ها و سازمان‌های مختلف برنامه‌های ویژه‌ای برای کودکان تدارک می‌بینند که از جمله آنها می‌توان به موسیقی زنده، آوازخوانی گروهی، خوردن غذاهای سنتی و انجام بازی‌های مختلف اشاره کرد. در ترکیه نیز در روز کودک کرسی‌هایی را در پارلمان این کشور به کودکان اختصاص می‌دهند تا در این روز به‌طور نمادین کشور را اداره کنند. در ایران نیز طی چند سال اخیر به بهانه این روز برنامه‌های گوناگونی همانند نقاشی دیواری در سطح شهر و جشن‌هایی در مدارس کشور برگزار می‌شود.
اما با وجود تمام این برنامه‌های متنوع، اگر نگاهی دقیق به محیط اطراف خود داشته باشیم، فضای مناسبی برای زندگی و آسایش کودکان مشاهده نمی‌کنیم. در واقع روز کودک که در ایران با سالروز تأسیس سازمان یونیسف همزمان شده است، این سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند که ما تا چه اندازه توانسته‌ایم به حقوق کودکان پایبند باشیم و نیازهای اولیه روحی و جسمی آنها را تأمین کنیم؟ جدا از ناسازگاری محیط شهری با رفتار کودکان، اگر نگاهی به فعالیت‌های روزانه آنها داشته باشیم، درمی‌یابیم که کودکان بخش زیادی از روز خود را در خانه یا مدارس و مهدکودک‌ها می‌گذرانند. با این وصف اگر قرار باشد دنیایی کودکانه برای آنها تدارک ببینیم، می‌بایست کار خود را از این اماکن شروع کنیم. اما چگونه؟!
المان‌های شهری، غول‌های واقعی دنیای کودکان
دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه : اگر پارک‌ها و فروشگاه‌های کودکان را در نظر نگیریم، محیط شهری چندان سازگاری با روحیات آنها ندارد. در واقع کودکان با راه رفتن در سطح شهر به‌جای دیدن مناظری مناسب دائماً با بی‌نظمی‌های گوناگون مواجه‌اند که در درازمدت تأثیری عمیق بر سلامت روان آنها خواهد گذاشت. در این بین، المان‌های شهری می‌توانند با جلب نگاه کودکان، آنها را تا مدت‌ها در خیالات خود غرق کنند تا از محیط بی‌نظم شهری کمی فاصله بگیرند. دوچرخه‌های غول‌پیکر، حیوانات عظیم‌الجثه و کتاب و قلم‌های بزرگ تنها بخشی از المان‌هایی هستند که می‌توانند برای کودکان جذاب باشند. خوشبختانه در چند سال اخیر، در برخی از شهرهای ایران این المان‌ها به تعداد قابل توجهی نصب شده‌اند.
اهمیت فضای مدارس در پرورش کودکان
ورود کودکان به مدارس نباید به معنای جدا ماندن آنها از عالم بچگی باشد. در واقع آموزش و پرورش کودکان منافاتی با ایجاد فضایی دلپذیر برای آنان ندارد. اما طی دهه‌های گذشته در ایران این موضوع به فراموشی سپرده شده است. کودکان از سنین پایین هنگام ورود به مدرسه با فضایی خشک و یکنواخت مواجه می‌شوند که تناسبی با سن و سال آنها ندارد و این یکنواختی از ۷ سالگی تا هنگام ورود به دانشگاه و بعد از آن دائماً تکرار می‌شود. این در حالی است که کودکان در مدارس به میز، صندلی و ابزارهای متفاوتی نیاز دارند که به لحاظ زیبایی، ایمنی و کارکرد با محصولاتی که بزرگسالان استفاده می‌کنند، کمی متفاوت است.
به‌عنوان مثال تنوع رنگ یکی از شاخصه‌هایی است که امروزه در بسیاری از مدارس دنیا مورد توجه قرار می‌گیرد و مدیر و معلمان از قرار دادن صندلی‌هایی به رنگ های متنوع یا دیوارهایی به رنگ های شاد استقبال می‌کنند. افزون بر این، ابزارهای مورد استفاده کودکان به دلیل جنب و جوش آنها معمولاً فاقد فلز و شیشه است.
جالب است بدانید که امروزه در برخی مدارس دنیا، راحتی و زیبایی به یک اندازه اهمیت دارند. نتیجه آنکه در برخی مواقع به نشیمن‌گاهی موقت نیاز است، یعنی صندلی‌های خشک و یک‌شکل چوبی جای خود را به بالشتک‌های بادی یا پوف ها می‌دهند تا کودکان حتی از نشستن خود نیز احساس لذت کنند.
خانه‌ای برای کودکان
دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه : واقعیت این است که در اغلب اوقات والدین نقشی در طراحی مدارس یا محیط شهری ندارند اما دست‌کم می‌توانند دکوراسیون خانه را طوری طراحی کنند که با روحیات کودکان سازگاری بیشتری داشته باشد. در دکوراسیون خانه با دو فضای متفاوت مواجه هستیم. بخشی مربوط به اتاق کودک است که می‌بایست کاملاً با سلیقه و نگاه یک کودک سازگاری داشته باشد و بخشی دیگر نیز به فضای نشیمن ارتباط دارد که باید با نیازهای کودکان و والدین به‌طور مشترک همخوانی داشته باشد.
رنگ دیوارها در اتاق کودک می‌بایست با توجه به شرایط روحی او انتخاب شود. کودکان پر جنب و جوش با رنگ های سرد و کودکان آرام و بی‌سروصدا با رنگ های گرم تعامل بیشتری برقرار می‌کنند و به تعادل می‌رسند.
استفاده از کاغذ دیواری‌هایی به شکل حیوانات یا قهرمان‌های داستان‌ها و کارتون‌ها نیز می‌تواند در پرورش تخیل آنها تأثیرگذار باشد. کف‌پوش اتاق کودکان نیز برخلاف پوشش اتاق نشیمن که عمدتاً از جنس سرامیک و سنگ انتخاب می‌شود، می‌بایست از مواد نرم نظیر موکت و فرش‌های نرم و پرتراکم انتخاب شود. به یاد داشته باشید که در اتاق کودک، لوازم مختلف نظیر کمد و کتابخانه‌ها باید از ارتفاع و دسترسی مناسبی برخوردار باشند.
دنیای ساده و رنگارنگ کودکانه : در حالی که هنگام طراحی داخلی اتاق کودک در انتخاب رنگ و طرح و چیدمان محدودیتی نداریم، اما در اتاق نشیمن نمی‌توانیم این‌گونه آزادانه و بی‌پروا عمل کنیم. با این وجود، می‌توانیم در فضای نشیمن نیز از لوازمی استفاده کنیم که با رفتار کودکان سازگاری بیشتری دارند. توگو و پوف ها اگرچه مبلمان هایی هستند که نخست با کاربری بزرگسالان طراحی شده اند، اما اگر خوب به آنها بنگرید با رفتار و روحیات کودکان سازگاری بیشتری دارند. در نتیجه می‌توانید با خرید این تجهیزات موجب رضایت کودکان از اتاق نشیمن شوید. همچنین امروزه طراحانمبلمان، توجه ویژه‌ای به محصولات کودکان دارند. آنها به‌خوبی دریافته‌اند که اسباب و لوازم کودکان علاوه بر زیبایی باید با تخیلات آنها نیز ارتباط داشته و از وزنی مناسب برای جابجایی آسان برخوردار باشند. افزون بر این، نورپردازی رنگی نیز امروزه در دکوراسیون‌های مدرن جایگاه ویژه‌ای دارند و در صورت اجرا می‌تواند مورد توجه کودکان قرار گیرد
