گلیم محصول ضخیم بافته‌شده از الیافی از جنس پوست حیوان و یا پارچه است که برای پوشاندن کف زمین از آن استفاده می‌شود. گفتنیست که گلیم در بسیاری از کشورهای دنیا تولید می‌شود، اما فقط تعداد محدودی از این کشورها توانسته‌اند با داشتن شاخص‌های یک گلیم خوب مانند کیفیت، دوام، بالا بودن تعداد گره‌ها، استفاده از الیاف مرغوب، سلیقه در طراحی و انتخاب رنگ، گلیم و فرش‌های خود را به سایر کشورها صادر کنند و به این شکل افراد زیادی را مشغول به‌کار کنند.
تجاری‌سازی صنعت فرش وگلیم ابتدا در انگلستان شکل گرفت و پس‌ازآن به‌سرعت در سایر نقاط نیز افزایش یافت. گلیم‌ها علاوه بر اینکه برای پوشاندن سطح زمین استفاده می‌شوند، امروزه با بهره گرفتن از خلاقیت و هنر به یک وسیله‌ی زینتی در خانه‌ها بدل شده‌اند و با طرح و نقش‌های چشم‌نواز نه تنها به زمین بلکه به دیوارهای بی‌روح خانه‌ها رنگ بخشیده‌اند. کشورهایی که درزمینه تولید فرش فعالیت دارند، با به تصویر کشیدن بخشی از تاریخ یا فرهنگ خود و بهره‌گیری از طبیعت و فضای پیرامون در طراحی، برای زیبا و مؤثر کردن این صنعت دائما در تلاش‌اند.
ازاین‌رو در این مقاله قصد داریم به معرفی کشورهای برتر در تولید و صادرات فرش بپردازیم.
هند
اولین کشور در لیست تولیدکنندگان گلیم، کشور هند است. این کشور پهناور، دارای صنایع‌دستی بی‌شماری است که در میان آنها گلیم و فرش از محبوبیت و توسعه خوبی برخوردار هستند. در دهه‌های اخیر، هند توانسته است عنوان برترین صادرکننده‌یفرشو گلیم در دنیا را از آن خود کند. باوجود بافندگان گلیم دستباف در هند، ماشین‌های تولیدکننده گلیم توانسته‌اند برای یک میلیارد نفر ایجاد کسب‌وکار کنند. گلیم‌های هندی با داشتن تعداد بالای گره و بهره‌گیری از طرح‌های متنوع و گسترده‌ی سنتی و مدرن، موردتوجه بسیاری قرارگرفته‌اند. گلیم‌های هندی از جنس پشم، به نسبت پهن هستند که همین امر موجب شده گلیم هندی، سنگین و بادوام باشد. بهترین قالی هندی Mahindras است، بااین‌حال این محصول نمی‌تواند با فروش گلیم و فرش‌های هندی معمولی در بازار رقابت کند.
پاکستان
مونتاژ و صادراتفرشو گلیم در پاکستان دست‌کمی از هند ندارد. بافندگان فرش پاکستان اغلب پناهندگان افغانی هستند. ازاین‌رو باوجود بازگشت صدها هزار افغانی به خانه‌های خود به نظر می‌رسد آینده‌ی نامشخصی در انتظار صنعت گلیم و فرش پاکستان باشد. اما پاکستان با به‌کارگیری رنگ و طرح سنتی، کیفیت بسیار بالا و تعداد زیاد گره‌ها، موفق شده توانایی خود را در گلیم و فرش‌بافی به اثبات برساند و از بافندگان فرش افغانی پیشی بگیرد. همچنین پاکستان با استفاده از ترکیب پنبه و پشم توانسته است نظر خریداران غربی را که بارنگ و طرح‌های شرقی غریبه هستند، به خود جلب کند. از بهترین گلیم و فرش‌های پاکستان می‌توان به پیشاور و بوخره اشاره کرد که در هر دو از طرح‌های کلاسیک و رنگ‌های سنتی استفاده‌شده است.
ایران
فرش وگلیمایرانی زبانزد عام و خاص است. قدمت گلیم و فرش‌بافی در ایران بسیار طولانی است و طرح‌ها و نقشه‌های درهم‌تنیده‌ی فرش‌های ایرانی باسلیقه‌ی ایرانی و غیر ایرانی سازگار است. خلاقیت و به‌کار بردن تکنیک‌های به‌خصوص در آنها همواره موردتوجه صنعت فرش‌بافی در دنیا قرارگرفته است. ظرافت به‌کاررفته در گره‌ها، در زیبایی فرش دستباف ایرانی نقش بسزایی دارد. صنعت بافندگی گلیم و فرشدر ایران به شکل گسترده‌ای برای زنان ایرانی ایجاد اشتغال کرده است و زنان و دختران از هر قشر و سنی در ایران می‌توانند در این حیطه فعالیت کنند.
بافندگان ایرانی از ترک، بلوچ، لر، کرد و …، هرکدام با تصوری برخاسته از آداب‌ورسوم، طبیعت و رنگ‌آمیزی مناطق خود، در طراحی گلیم و انتخاب رنگ‌های آن، بهره گرفته‌اند. همین امر باعث شده که نه تنها شکل ایرانی گلیم حفظ شود، بلکه گلیم و فرش‌های دستباف هر منطقه بیانگر زادگاه خود باشند. فرش ایران با قدمت بسیار و استفاده از طرح‌های قدیمی و داشتن فرایند تولید، تکنیک و طرح‌های مختص به خود، از محبوبیت و شهرت زیادی در دنیا برخوردار است. این محبوبیت نه تنها مدیون طرح و رنگ بلکه ناشی از کیفیت بالا و سبک گره نیز هست. ایران سابقه‌ی طولانی در صنعت فرش و گلیم دارد و بافندگان گلیم و فرش ایرانی طرح‌های بی‌نظیری را در طول تاریخ پدید آورده‌اند.
افغانستان
بافندگان افغان، بافندگان قبیله‌ای هستند. ازاین‌رو بافت‌های قبیله‌ای از مشخصه‌های بارز گلیم و فرش افغان است. در ابتدا گلیم‌های افغانی در خود افغانستان بافته و پس‌ازآن جمع‌آوری و به کشورهای دیگر صادر می‌شدند. اما با توجه به نابسامانی‌های موجود در این کشور در سال‌های اخیر، بیشتر بافندگان افغانی به کشورهای دیگر به‌خصوص پاکستان مهاجرت کرده و در آنجا مشغول به‌کار شدند. بااین‌حال هنوز تعدادی بافنده در افغانستان مشغول به‌کار هستند. گلیم وفرش‌های بافت افغانستان به پاکستان فرستاده می‌شوند و در آنجا شست‌وشو و پاک‌سازی می‌شوند و تحت عنوان بافت پاکستان به فروش می‌رسند.
چین
چین نیز برای سال‌های طولانی در راستای تولید فرش و گلیم شرقی فعالیت داشته است. فرش‌های چینی علاوه بر زیبایی، دارای کیفیت خوبی نیز هستند، اما باید گفت که هنوز به‌صورت کامل در مسیر شکوفایی قرار نگرفته‌اند. همچنین باید گفت کهتولید فرشچینی امروزه عمدتاً به‌صورت ماشینی صورت می‌گیرد.
ترکیه
فرش‌بافی از نخستین هنرهای سنتی در ترکیه است. بافندگان ترکیه عمدتاً زن هستند و در طول سال‌ها هنر و مهارت خود را به تکامل رسانده‌اند. به علت تقاضای فراوانی که برای گلیم و فرش ترکیه صورت گرفته، این کشور تولیدات خود را در این زمینه افزایش داده است. به‌گونه‌ای که ۹۹ درصد از همه‌ی گلیم و فرش‌ها در ترکیه توسط زنان در خانه‌ها یا کارگاه‌های صنایع‌دستی تولید می‌شوند. معروف‌ترین فرش‌های ترکیه فرش‌های سلجوقی و عثمانی هستند.
بلژیک
در میان کشورهای غربی شاید هیچ‌کدام نتوانسته‌اند به‌اندازه بلژیک در صنعت گلیم و فرش پیشرفت داشته باشند. به دلیل بالا بودن کیفیت فرش و گلیم در بلژیک، میزان تقاضای این فرش بالاست. فرش‌ها و گلیم‌های بلژیک مانند ترکیه دستباف هستند. کشور بلژیک تولید و صادرات فرش را از چند قرن پیش شروع کرده و این صنعت طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است، از این رو کالایی ارزشمند و پرمنفعت برای کشور خود محسوب می‌شود.
مصر
مصر، گلیم و فرش‌های زینتی بی‌نظیری دارد و اغلب به‌عنوان مرکز فروش تولیدات گیلم و فرش عربی شناخته‌شده است. معروف‌ترین قالیچه‌ی عربی، قالیچه‌ی پرنده‌ی علاءالدین است.
تبت
گلیم و فرش‌های تبتی اغلب در صومعه‌ها استفاده می‌شوند. فرش و گلیم بافته‌شده توسط بافندگان تبتی درواقع یک بوم نقاشی بی‌نظیر هستند که توسط پشم بومی تبت ساخته می‌شوند. گلیم و فرش‌های دستباف تبتی محصولی نوین در طراحی فرش به شمار می‌روند.
نپال
آخرین کشور از لیست کشورهای تولیدکننده گلیم و فرش، نپال است. از محصولات طبیعی نپال، ابریشم بامبو معروف‌ترین محصولی است که در گلیم و فرش‌های دستباف مورداستفاده قرار می‌گیرد. این موضوع و همچنین تکنیک‌های سریع و کارآمد گره زدن در فرش‌های دستباف نپال، منجر به کاهش هزینه‌های تولید گلیم و فرش در این کشور شده است.
