اجازه دهید این مطلب را با یک سؤال آغاز کنیم! آیا نورپردازی در دکوراسیون داخلی میتواند در شادی و آرامش روحی ما تاثیر بگذارد؟ اگر کمی به گذشته برگردیم نورپردازی در دکوراسیون خانههای ایرانی به لامپهای رشتهای ساده یا لوسترهای معمولی و مشابه هم خلاصه میشد. در خانههایی با طراحی سنتی نیز بخشی از نورپردازی بر عهده نور طبیعی یا همان نور خورشید بود که بعضاً در ترکیب با پنجرههای بزرگ و آینههای رنگی جلوهای بدیع و جذاب ایجاد میکرد.
برخلاف گذشته، حضور نور طبیعی به دلایل مختلف در خانهها کمرنگتر شده و امروزه نور و نورپردازی مصنوعی در منازل نقش و اهمیت بیشتری به خود گرفته. هر کس تلاش میکند با توجه به بودجه و سلیقه خود از لوسترها، آباژورها و سیستمهای نورپردازی مدرن استفاده کند و محیطی آرامشبخشتر برای خود ایجاد نماید. با این وصف میتوان گفت که اگرچه نورپردازی تغییرات زیادی به خود دیده اما همین توجه و تنوع همیشگی و تلاش دائمی برای ایجاد نور مناسب، نشان از اهمیت و تاثیر آن بر روح و جسم انسان دارد. در این نوشتار قرار است فارغ از بحثهای پیچیده، کمی پیرامون تاثیر نور بر شادی و روح انسان صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
نور چه تأثیری بر ما دارد؟
اگر به خوابیدن در تاریکی عادت نداشته باشیم باید یک نور ملایم که در عین روشنایی مزاحمتی برای چشم ما ایجاد نکند در اتاق خواب وجود داشته باشد. قاعدتاً این نور از یک لامپ رشتهای حاصل نمیشود، در مقابل استراحت در یک فضای تاریک نیز موجب ایجاد حس ترس و هراس میشود! از سوی دیگر در هنگام صرف شام به نوری زیاد و وسیع برای روشن کردن فضای میز نیاز داریم. این نور را نمیتوان با چراغهای کوچک و کم تعداد ایجاد کرد. غذا خوردن در یک فضای تاریک هیچ لذتی ندارد و جز کلافگی و شکستن ظروف نتیجهای به همراه ندارد.
هنگام مطالعه کتاب در شب نیاز به یک نور وسیع در تمام خانه نداریم، اما نور یک چراغ مطالعه نیز به علت درخشش بیش از حد، کمی دید ما را دچار مشکل میکند. در نتیجه یا ناچار به روشن گذاشتن لوسترها هستیم و یا مدت کوتاهی پس مطالعه در زیر چراغ مطالعه کلافه و خسته عطای کتاب را به لقایش میبخشیم.
نورپردازی فضای مطالعه
نورپردازی فضای کار خانگی
هنگام کشیدن نقاشی، خطاطی و سایر کارهای هنری هم نیاز به نوری داریم که تمام جزئیات کار را برای ما به نمایش بگذارد و فقدان این نور موجب افزایش خطا و دلسردی شما از نتایج کار میشود. با این وصف وجود نور مناسب در هر زمان و مکان با کیفیت روحیات و شادی ما از انجام فعالیتهای مختلف در ارتباط است؛ اما سؤال اینجاست که چه نوری برای چه فعالیتی مناسب است؟
چه نورهای داریم؟!
شاید با دیدن عنوان بالا از خود بپرسید مگر نور هم انواع و اقسام دارد؟ پاسخ مثبت است. نور انواع مختلفی دارد که هر یک وظیفهای جداگانه بر عهده دارند. نخستین و رایجترین نورپردازی که در تمام خانههای ایرانی به شکلی یافت میشود نور عمومی یا کلی است. این نور قرار است تمام فضایی که در اختیار دارد را روشن کند. این روشنایی برای جلوه بیشتر یا برجسته کردن اشیا مختلف چندان کاربردی ندارد. هرچند اشیای بزرگی مانند مبلمان در چنین روشنایی خود را نمایان میکنند اما سایر اجزای دکوراتیو مانند تابلوها، شومینه و اوپن آشپزخانه در این نورپردازی جلوه خود را به شکل کامل نشان نمیدهند.
در عین حال نورپردازی عمومی یا کلی نقش مهمی در آرامش، شادی و روابط ما دارند. طبیعتاً یک مکالمه گرم و صمیمی در یک نورپردازی روشن شکل میگیرد، خوردن شام نیز در نور کافی و زیاد میسر است. بارها هم پیش آمده که هنگام دلسردی، ناراحتی یا خستگی در یک عصر جمعه غمانگیز چراغهای خانه را روشن کردهایم. اینها همه نشانهای از تاثیر نورپردازی کلی بر شادی و افزایش هیجان ما هستند. از سوی دیگر همین نورهای کلی میتوانند بهگونهای باشند که موجبات آرامش و راحتی شما پس از یک روز پرتنش را فراهم کنند. لزوماً کسانی که محیطهای کمنور را ترجیح میدهند افسرده نیستند. نور کم پس از فعالیت زیاد موجب آرامش و ایجاد حس امنیت میشود و تنها یک سلیقه شخصی به شمار میرود. نور عمومی با قابلیت تنظیم شدت نور میتواند چنین فضایی را برای شما ایجاد کنند. هرچند در عین حال سایر روشهای نورپردازی نیز برای این کار مناسب هستند. همانند سالهای دور، نورپردازی عمومی همچنان بر عهده لوسترها و لامپهای بزرگ است هرچند که شمایلی جدیدتر به خود گرفتهاند.
استفاده از لوستر و لامپ های بزرگ به منظور نورپردازی کلی
نورپردازی موضعی در آشپزخانه
شیوه دوم نورپردازی نور موضعی است. باید اعتراف کرد این شیوه در تمام نقاط خانه بهطور یکسان مورد توجه قرار نمیگیرید. آنچه از نورپردازی موضعی در ایران بیشتر شناخته میشود نورهای به کار رفته در آشپزخانه یا سرویس بهداشتی است؛ اما این نورها چه تأثیری بر شادی انسان میگذارند؟! مطالعه، آشپزی، نوشتن، دوختن و انجام کارهای ظریف هنری از جمله فعالیتهایی هستند که به نور زیاد احتیاج دارند و وجود سایه، دید کافی برای انجام آنها را از ما میگیرد. بهطور معمول نورپردازی موضعی تمرکز شما برای انجام کارهای مختلف را افزایش میدهد و در نتیجه احتمال بروز خطا به کمترین مقدار ممکن کاهش مییابد. همین امر در افزایش نشاط و سرعت عمل ما نقش به سزایی دارد. نورپردازی موضعی در اغلب اوقات در ترکیب با نور کلی استفاده میشود تا از درخشش و خیرهکنندگی آن کاسته شود و در طولانیمدت موجب ضعف قوه بینایی نگردد. نورپردازی به کار رفته در زیر کابینتهای بالایی، چراغهای نصبشده در بالای جزیرههای آشپزخانه و نورهای کنار میز توالت همگی بخشی از نورپردازی موضعی در دکوراسیون داخلی به شمار میروند.
دسته سوم از نورپردازی با نام تأکیدی بیشتر با هدف افزایش جلوه اشیا به کار میرود. در دکوراسیون داخلی چیزی بهاندازه محو شدن اسباب و لوازم گرانقیمت و دکوراتیو رنجآور نیست و نورپردازی تأکیدی راهی برای افزایش جلوه محیط و رضایت شما از دکوراسیون داخلی محسوب میشود. در این شیوه، نور چراغها به شکل متمرکز و کانونی بر بخشهایی که علاقه دارید تابیده میشود. از این روش بیشتر برای روشنایی قاب عکسها، کارهای هنری و قفسههای کتاب استفاده میشود.
نورپردازی دکوراتیو
نورپردازیهای کلی، موضعی و تأکیدی اگرچه با اهداف دکوراتیو صورت میگیرند اما طبیعتاً برای افزایش ادراک بصری استفاده میشوند. در مقابل نورپردازی دکوراتیو معمولاً در دید بصری ما دخل و تصرفی ایجاد نمیکنند و به جلوه بیشتر اشیای دیگر منجر نمیشود بلکه این شیوه از نورپردازی قرار است خود یک عنصر دکوراتیو و خیرهکننده در طراحی داخلی منزل شما باشد. پس واضح است که در نورپردازی دکوراتیو سایهها و رنگها حرف نخست را خواهند زد و شدت نور مسئلهای خالی از اهمیت است.
این شیوه از نورپردازی به مدلهای خاصی خلاصه نمیشود. تقریباً هر نوری در محیط که توجه شما را به خود جلب میکند به شکلی دکوراتیو محسوب میشود؛ اما در این میان رنگها از اهمیت بالایی برخوردارند و بر شادی و آرامش ما تأثیرگذارند. در حالی که نورپردازی کلی و موضعی عمدتاً از ترکیب نورهای آفتابی و مهتابی شکل میگیرند در نورپردازی دکوراتیو به استفاده از رنگهای دیگر تأکید میشود. اگر به دنبال یک محیط آرامشبخش هستید باید به سراغ رنگهای سرد مانند آبی بروید. این رنگها معمولاً در دکوراسیون اتاق خواب با توجه به کاربری آن مورد استقبال قرار میگیرد. از سوی دیگر برای ایجاد هیجان و شادی بیشتر رنگهای گرم مانند نارنجی و قرمز توصیه میشود. هرچند استفاده زیاد از این رنگها موجب افزایش استرس و فشار خون میشود و با این وصف قابل پیشبینی است که نورپردازی دکوراتیو به شکل محدود و گزینهای مورد استفاده قرار میگیرد.
نورپردازی با شمع
کمتر کسی را پیدا میکنید که به شمع علاقهای نداشته باشد. شمع یک جلوه متمایز از نورپردازی است و شاید تنها عنصر نورانی باشد که از گذشتههای دور برای ما به یادگار مانده است. شمعها سمبل غم، شادی، عشق و احساسات خالص درونی انسانها هستند و با همین اهداف نیز میتوانند در دکوراسیون منزل استفاده شوند. از سوی دیگر بهکارگیری شمع در دکوراسیون داخلی از لحاظ هزینه بسیار مقرونبهصرفه است. همچنین تنوع شکل و اندازه آنها نیز موجب شده تا بتوانید از آنها در هر جای خانه اعم از میز ناهارخوری، اوپن آشپزخانه، بالای شومینه و میزهای عسلی استفاده کنید.
شمعها علاوه بر نور طبیعی که ایجاد میکنند با رنگ خود نیز بر روحیات شما تاثیر میگذارند. شمعهایی به رنگهای آبی یا سبز آرامشبخش هستند و برای استفاده در اتاق خواب توصیه میشوند. شمعهای نارنجی، زرد و قرمز نیز جوی شاد و سرزنده را در محیط ایجاد میکنند و برای فضای نشیمن و میهمانیها مناسب هستند. اگر هم اهل مدیتیشن باشید شمعهایی به رنگ صورتی و بنفش میتوانند در افزایش تمرکز به شما کمک کنند. رنگ بنفش یک رنگ لوکس و تجملی است که در ترکیب با رنگ سفید جلوه بیشتری از خود نشان میدهد.
افزون بر نورپردازی متفاوت و تنوع رنگ، رایحه دلپذیر شمعهای عطری از دیگر ویژگیهای نورپردازی با آنها به شمار میرود. با این وصف، استفاده شمع در دکوراسیون داخلی به معنای همان یک تیر و چند نشانی است که با هزینهای بسیار کم حاصل میشود.
منبع : خوگر