نارسایی قلبی چیست؟ علت، علائم و روش های درمان آن
نارسایی قلب یا همان نارسایی احتقانی قلب به ناتوانی عضله قلب در پمپاژ خون به سراسر بدن گفته می شود. همان طور که می دانید وظیفه اصلی قلب خونرسانی به تمامی بخش های بدن است و در هنگام نارسایی های قلبی این وظیفه توسط قلب قابل انجام نیست.
بیماری هایی مانند بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا و … باعث آسیب به عضله قلب و در نهایت این مشکل می شود. تمام عواملی که باعث نارسایی های قلب می شود قابل جبران نیستند، اما درمان به موقع می تواند طول عمر بیماران نارسایی قلبی را افزایش دهد.
از آنجا که یکی از مهم ترین اعضای بدن قلب است و در صورتی که یک ثانیه نتواند به فعالیت خود ادامه دهد عوارض جبران ناپذیری مانند مرگ را به دنبال دارد؛ ما در این مقاله قصد داریم به صورت مفصل درباره اینکه نارسایی قلبی چیست؟ علائم این بیماری چیست؟ آیا این مشکل درمان میشود؟ و سایر موارد این چنینی صحبت کنیم.
نارسایی قلب به چه معناست؟
این مشکل زمانی اتفاق می افتد که عضله قلب وظیفه پمپاژ خون به اعضای بدن را نتواند انجام دهد و باعث بازگشت خون به سرخرگ ها شود. نارسایی قلبی به معنای اختلال در عملکرد قلب است به طوری که قدرت انبساط و انقباض قلب کاهش پیدا کرده و قلب نمی تواند عملیات پمپاژ خون را به نحو احسن انجام دهد.
انواع نارسایی قلبی چیست؟
انواع این مشکل شامل نارسایی مزمن قلب و حاد قلب است که در ادامه آنها را تعریف خواهیم کرد.
نارسایی مزمن قلب
شایع ترین نوع این بیماری ؛ نارسایی مزمن قلب است که به مرور نمایان می شود، اما علائم این بیماری با گذشت زمان شدیدتر می شود.
ناتوانی در کارکرد حاد قلب
در نارسایی حاد قلب علائم به صورت ناگهانی ظاهر می شوند و از همان ابتدا شدید می باشند.
علت نارسایی قلبی چیست؟
برخی مواقع نارسایی ها سمت راست اتفاق می افتد، اما اصولا این مشکل سمت چپ اتفاق می افتد که باعث این مشکل سمت راست نیز می شود. در صورتی که بطن چپ توانایی پمپاژ خون را از دست می دهد، خون به سمت عقب بازمی گردد و حتی گاها به سمت ریه ها.
نارسایی های قلبی یک بیماری طولانی مدت است که به مروز زمان بدتر می شوند. برخی از دلایل نارسایی های قلب عبارتند از:
- بیماری عروق کرونر: این بیماری یکی از رایج ترین بیماری های قلبی است و شایع ترین دلیل این مشکل است. این بیماری به دلیل تشکیل پلاک های چربی در شریان ها به وجود می آید که باعث کاهش خونرسانی به قلب و در نهایت سکته قلبی می شود.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا باعث می شود که قلب برای گردش خون بیشتر کار کند. با مرور زمان این فشار خون بالا باعث می شود که عضله قلب بیش از حد سفت یا ضعیف شود و در نهایت باعث این مشکل شود.
- دریچه های قلب آسیب دیده: دریچه ها حفره های قلبی را از یکدیگر جدا می کند و خون را در جهت مناسب درون قلب به گردش هدایت می کنند. هر گونه آسیب به این دریچه ها باعث کاهش گردش خون از یک سمت قلب به سمت دیگر می شود. قلب برای جبران این وضعیت، انقباض بیشتری پیدا می کند که در دراز مدت باعث ضعیف شدن و آسیب قلب می شود.
- مشکلات مادرزادی قلب: چنانچه دریچه های حفره های قلبی در دوران جنینی به درستی شکل نگیرند. بخش های سالم قلب باید بیشتر کار کنند که این امر می تواند باعث ایجاد نارسایی قلب شود.
- آریتمی ضربان قلب: این حالت در صورتی که ضربان قلب آهسته، خیلی سریع و با نابجا باشد اتفاق می افتد. آریتمی های ضربان قلب باعث می شود که قلب تضعیف شود.
- میوکاردیت: میوکاردیت یا همان التهاب عضله قلب اصولا در اثر برخی عفونت های ویروسی خاص اتفاق می افتد و باعث این مشکل در سمت چپ قلب می شود.
- کاردیومیوپاتی: یک نوع بیماری پیشرونده است که در آن قلب به طور غیر طبیعی بزرگ، ضخیم یا سفت می شود. علت کاردیومیوپاتی به دلیل برخی عفونت ها، مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های الکل دار و مواد مخدر مثل کوکائین یا برخی داروهایی که در شیمی درمانی استفاده می شود است. البته عوامل ژنتیکی نیز می توانند باعث ایجاد این عارضه شوند.
- بیماری های زمینه ایی : بیماری های مانند ایدز، دیابت و اختلالات تیروئید در ایجاد نارسایی قلبی می توانند نقش داشته باشند.
- بیماری های ریوی؛
موارد زیر دلیل پیدایشاین بیماری نیستند اما می توانند خطر ابتلا به این بیماری افزایش دهند.
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهای بیهوش کننده، داروهای ضد دیابت، داروهای درمان آریتمی ها، داروهای سرطان، داروهای فشار خون بالا و …
- اضافه وزن؛
- آپنه خواب؛
- مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکل دار؛
علائم نارسایی قلبی در زنان و مردان
از جمله علائم این مشکل در زنان و مردان عبارتند از:
- تنگی نفس هنگام فعالیت یا استراحت؛
- احساس ضعف و خستگی؛
- ورم پاها و مچ پا؛
- ضربان قلب تند و نامنظم؛
- کاهش سطح هوشیاری و غش کردن؛
- درد قفسه سینه در صورتی که علت نارسایی؛ حمله قلبی باشد.
- سرفه مداوم همراه با خلط قرمز رنگ؛
- ورم شکم؛
- حالت تهوع و از دست دادن اشتها؛
- تکرر ادرار؛
این مشکل چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص نارسایی قلب ابتدا پزشک متخصص قلب و عروق درباره علائم و سابقه بیماری خانوادگی از بیمار سوال می کند و سپس وی را معاینه می کند.
از آزمایشات مختلفی که برای تشخیص نوع این مشکل بهره برده می شود که عبارتند از:
- اکوکاردیوگرافی؛
- نوار قلب؛
- آزمایشات قلب؛
- پرتو ایکس قفسه سینه؛
- آنژیوگرافی ؛
آیا نارسایی قلبی درمان میشود؟
این بیماری ممکن است به صورت این مشکل سمت راست، این مشکل سمت چپ یا در هر دو سمت اتفاق بیفتد. اما این مشکل سمت چپ رایج تر است.
دهلیز چپ موظف است که خون را از ریه بگیرد و آن را به بطن چپ هدایت کند. سپس خون در سراسر بدن پمپاژ می شود. چنانچه اختلالی در عملکرد بطن چپ رخ دهد و نتواند عملیات پمپاژ خون را به خوبی انجام دهد، خون به سمت عقب و سمت ریه بازمی گردد. زمانی که بطن چپ نتواند عمل انبساط و انقباض را کاملا درست انجام دهد باعث ناتوانیسیستولی قلب می شود. در نارسایی سیستولی قلب با هر بار ضربان، خون را به مقدار کافی پمپاژ نمی شود.
این مشکل سمت راست نیز امکان دارد اتفاق بیفتد که وقتی عضله دیوار قلب سفت شود و نتواند به حد کافی خودش را شل کند نارسایی دیستولی اتفاق می افتد.
برای درماناین مشکل ممکن است پزشک دارو درمانی یا جراحی را تجویز کند. بهترین دارو برای نارسایی قلب که ممکن است توسط پزشک متخصص قلب و عروق تجویز شود عبارتند از:
- اسپرینولاکتون؛
- داروی دفع کننده مایعات مثل فوروزماید؛
- مهار کننده های آنژیوتاسین مانند انالاپریل و لوزارتان؛
- داروهای افزایش دهنده قدرت عضلانی مانند دیگوگسین؛
- داروهایی برای آریتمی قلب؛
- داروهای مهار کننده سمپاتیک مثل متوپرولول و کارودیلول؛
- داروهای گشاد کننده عروق؛
این داروها برای درمان نارسایی قلب تجویز می شوند که باعث کاهش سطح کلسترول خون و افزایش توانایی قلب برای پمپاژ خون می شود، همچنین قرص نارسایی قلب میزان لختگی خون و ضربان قلب را نیز کاهش می دهند.
در صورتی که ناتوانی در کارکرد قلب حاد باشد و با دارو قابل درمان نباشد نیاز به استفاه از پیس میکر قلب مثل کاردیورت (ICD) ، دستگاه دو طرفه (CRT) می باشد.
همچین یک روش جدید که قرار دادن دستگاه کمک بطنی قلب یا VAD که در بطن چپ قرار داده می شود به درمان نارسایی قلبی کمک شایانی می کند.
دستگاه CID باعث تنظیم ریتم ضربان قلب می شود و برای افرادی تجویز می شود که اختلالات قلبی تهدید کننده دارند. این دستگاه که بسیار کوچک است در بالای قفسه سینه و زیر پوست قرار داده می شود. سیم های این دستگاه از یک طرف به دستگاه و از طرفی دیگر به ماهیچه قلب وصل می شود و هر گونه آریتمی قلب را برطرف می کند.
همچنین پزشک متخصص قلب برای کاهش دادن فشار روی قلب انجام موارد زیر را توصیه می کند:
- کم کردن وزن؛
- ترک سیگار و دخاینات؛
- ورزش کردن؛
- رژیم غذایی سالم سرشار از پروتیئن بدون چرب، میوه جات، سبزیجات، لبنایت کم چرب و غلامت کامل داشته باشید.
- قطع مصرف نمک، چربی ها، قندهای اضافه و کربوهیدرات ها؛
- استراحت کافی داشته باشید.
نارسایی های قلب به مروز زمان اتفاق می افتد، اما چنانچه تحت نظر بهترین متخصص قلب و عروق باشید از خطرات این بیماری در امان خواهید بود و باعث افزایش طول عمر بیماران این مشکل می شود.
نارسایی قلبی چه عوارضی دارد؟
خطرات نارسایی های قلبی بستگی به علت، شدت، سلامت کلی فرد، سن فرد و سایر عوامل دیگر بستگی دارد. از جمله عوارض این مشکل عبارتند از:
- آسیب یا نارسایی کلیه؛
- مشکلات دریچه قلب؛
- مشکلات ریتم قلب؛
- آسیب کبدی؛
روش های پیشگیری از نارسایی قلبی
برای جلوگیری از این مشکل باید از عوامل خطر زا دوری کنید. برای مثال شما می تواند با تغییر سبک زندگی و مصرف داروهایی (در صورت تجویز پزشک) عوامل خطر بیماری های قلبی، فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر را کنترل کرده و یا آن را رفع کنید.
از جمله کارهایی که می توانید برای جلوگیری از بیماری نارسایی قلب می توانید انجام دهید عبارتند از:
- ترک مصرف سیگار؛
- کنترل بیماری هایی مانند دیابت و فشار خون بالا؛
- داشتن تحرک و فعالیت جسمی؛
- استفاده از رژیم غذایی سالم؛
- حفظ وزن متعادل؛
- کنترل استرس؛
کلام آخر
شاید کلمه نارسایی قلب وحشتاک باشد! اما این کلمه به معنای از کار افتادن کامل قلب نیست. بلکه بدین معناست که قلب به درستی نمی تواند عملیات پمپاژ خون را انجام دهد.
چنانچه دچار بیماری نارسایی های قلبی هستید با سبک زندگی سالم می توانید به زندگی خود سال های سال ادامه دهید. ما در این مقاله سعی کردیم شما را علل، علائم، روش های پیشگیری و درمان نارسایی قلبی آشنا کنیم، چنانچه هر سوالی در زمینه بیماری های قلبی دارید می توانید در هر ساعت از شبانه روز، در هر کجای این کره خاکی که هستید از بهترین متخصصین قلب و عروق کشورمان مشاوره پزشکی دریافت کنید.
