تعداد جراحی های قلب باز نسبت به گذشته بسیار کاهش پیدا کرده است و سعی در درمان بیماری های قلبی عروقی با روش های پیشرفته تر مانند آنژیوپلاستی و … می شود. اما با این حال بیمارانی هستند که دچار بیماری عروقی پیشرفته تری هستند یا بیماران دیابتی و … نیاز به جراحی قلب باز دارند، بنابراین احتمال ایجاد عوارض بعد از عمل قلب باز یا حین جراحی زیاد است که در این مقاله درباره این عوارض صحبت خواهیم کرد.
عوارض بعد از عمل جراحی قلب باز
عوارض عمل قلب باز چند نوع می باشد که شامل عوارض حین عمل و بعد از عمل می باشد. در مجموع حدود ۱۳ درصد از بیماران پس از جراحی قلب باز دچار عوارض می شوند. در ادامه درباره عوارض جراحی قلب باز صحبت خواهیم کرد.
حمله قلبی حین عمل جراحی
حدود ۳ درصد از بیماران حین عمل قلب باز دچار حمله قلبی می شود. بالا رفتن برخی آنزیم های خاص نشان دهنده بروز حمله قلبی حین عمل جراحی قلب باز است. لازم است این نکته را خاطر نشان کنیم که احتمال سکته قلبی حین جراحی قلب باز در زنان بیشتر از مردان است.
سکته مغزی حین عمل جراحی
در حین جراحی قلب باز، روی رگ آئورت دستکاری هایی توسط جراح قلب انجام می گیرد. به همین دلیل امکان دارد ذراتی از آترواسکلروز حرکت کند و به مغز برسد، حرکت این ذرات در داخل مغز امکان دارد باعث آمبولی و در نهایت سکته مغزی شود.
علت سکته مغزی هنگام عمل قلب باز، در اکثر مواقع پایین آمدن فشار خون بیمار در حین عمل جراحی به خصوص افرادی که قبل از عمل جراحی فشار خون بالایی داشته اند. امکان دارد این بیماران به کما بروند و دیگر از کما خارج نشوند. گاهی نیز اختلالات در تمرکز و حافظه دیده شده است که به مرور زمان قابل بهبود است.
فیبریلاسیون دهلیزی
حدود ۴۰ درصد از بیمارانی که پس از عمل قلب باز، دچار فیبریلاسیون دهلیزی در روز دوم تا سوم می شوند، این آریتمی شایع را تجربه می کنند. دهلیزها برای ایجاد ضربان قلب می بایست با هم دچار انقباض شوند و خون داخل حفره ها را به داخل بطن منتقل کنند. گاهی در اثر اختلال عملکرد و اختلال در هدایت الکتریکی، در اصطلاح حالتی مثل پر پر زدن اتفاق می افتد که به آن فیبریلاسیون گفته می شود.
در این حالت تمام قسمت های دهلیز با هم منقبض نمی شوند و این مساله باعث می شود خون کافی وارد بطن ها نمی شود و فیبریلاسیون رخ می دهد که فرد را مستعد ایجاد لخته داخل دهلیز می کند. در صورتی که لخته جدا شود، امکان دارد به سمت مغز یا سایر اندام ها حرکت کند و باعث سکته مغزی یا ایسکمی کلیه و سایر اندام ها شود.
عواملی که باعث ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی می شوند شامل فشار خون بالا و نارسایی قلبی قبل از جراحی قلب باز است. البته جراح برای کاهش احتمال بروز فیبریلاسیون دهلیزی از داروهای خاصی استفاده می کند.
حدود ۸۰ درصد از بیمارانی که پس از جراحی قلب باز دچار این عارضه می شوند، خود به خود بعد از گذشت یک روز به شرایط عادی بازمی گردند.
نارسایی کلیه
یکی دیگر از عوارض عمل قلب باز؛ نارسایی کلیه است. گاهی این نارسایی در حدی شدید است که بیمار نیاز به دیالیز پیدا می کند. طول عمر بعد از عمل قلب باز در این افراد بسیار پایین است و احتمال مرگ و میر در این گروه از افراد بسیار بالا است.
خونریزی بعد از عمل قلب باز
حین عمل جراحی درن هایی در ناحیه جراحی قرار داده می شود تا ترشحات را از بدن خارج کند. در صورتی که ترشحات از یک مقداری بیشتر باشد نشان از این است که از خلال پیوندها نشت خون وجود دارد و پیوند به خوبی انجام نگرفته است. در این صورت نیاز به جراحی قلب باز مجدد وجود دارد که این کار احتمال مرگ و میر و عفونت بعد از عمل قلب باز را افزایش می دهد.
مشکلات پس از ترخیص از بیمارستان
احتمال بروز مشکل هایی پس از ترخیص بیمار از بیمارستان وجود دارد ولی این مشکلات به مرور زمان کمتر و کمتر می شوند. بیماران و خانواده ها باید به مراقبت های بعد از عمل قلب باز در منزل دقت کنند.
سرفه
یکی دیگر از عوارض بعد از عمل قلب باز که بسیار شایع است سرفه است. حین عمل قلب باز ریه ها روی هم می خوابند و عمل تبادل هوا با دستگاه انجام می شود. پزشکان اصولا برای اینکه ریه ها بتوانند عملکرد عادی ریه ها را بازگردانند، دستگاه هایی را به منظور بهبود تنفس برای بیماران تجویز می کنند.
تجمع خون داخل ریه
برای عمل جراحی قلب باز نیاز است که قلب برای مدتی از حرکت بایستد. پس از اتمام جراحی امکان دارد بطن چپ دچار کاهش عملکرد شود. این عمل باعث تجمع خون داخل ریه و بیرون زدن آن از فضای ریه می شود. این مکانیسم باعث جمع شدن و روی هم خوابیدن ریه ها می شود. تجمع مایع داخل ریه اصولا با دارو و گاهی هم کشیدن مایع برطرف می شود.
سرفه ناشی از ریفلاکس
سرفه ناشی از ریفلاکس نیز یکی دیگر از عوارض بعد از عمل جراحی قلب باز است. علت آن نیز استفاده از داروهای متعدد و جدیدی است که بیمار باید پس از جراحی مصرف کند.
درد قفسه سینه بعد از عمل قلب باز
به دلیل شکافی که در قفسه سینه طی جراحی قلب باز زده می شود. باعث درد جناغ و ستون فقرات بیمار می شود.
روش های جلوگیری از عوارض جراحی قلب باز
ممکن است پزشکان از بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته اند توصیه کنند که از جوراب های فشاری استفاده کنند. این جوراب ها از تورم پاها که یکی دیگر از عوارض عمل قلب باز جلوگیری می کند و از تشکیل لخته خون هم جلوگیری می کند. در صورت بروز لخته خون، پزشک داروهای ضد انعقادی برای کمک به رقیق شدن خون و حل شدن لخته تجویز می کند.
ما در این مقاله از دکتر با من به عوارض بعد از عمل قلب باز پرداختیم. در صورتی که هر گونه سوالی در این زمینه از متخصصین قلب و عروق دارید می توانید همین حالا از بهترین متخصصین قلب و عروق تهران و سایر شهرها مشاوره پزشکی به صورت آنلاین دریافت کنید.
