بیماری نارسایی قلبی چیست؟

تعریف نارسایی قلبی

وظیفه اصلی عضله قلب پمپاژ خون به سراسر بدن است، در صورتی که قلب نارسا باشد؛ عملیات پمپاژ خون به سایر اعضای بدن به خوبی انجام نمی گیرد و گفته می شود که فرد به بیماری نارسایی قلبی مبتلا است.

بیماری هایی مانند بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا و … باعث بروز بیماری نارسایی قلب می شوند.

در صورت مراجعه به موقع به پزشک، درمان صحیح، تغییرات در سبک زندگی اعم از رژیم غذایی سالم، ورزش روزانه، مدیریت استرس و کاهش استرس می توان طول عمر بیماران نارسایی قلبی را افزایش داد.

علت نارسایی قلب چیست؟

نارسایی قلبی اصولا در اثر ضعیف شدن عضلات قلب رخ می دهد. اما نارسایی قلبی تنها با ضعف عضله قلب اتفاق نمی افتد بلکه این عارضه زمانی که دیواره های بطن ها سخت می شوند نیز به وجود می آید. گاهی نیز ممکن است نارسایی قلب در اثر آسیب دیدن ماهیچه قلب اتفاق می افتد که در این صورت ماهیچه قلب ضعیف شده و بطن ها تا حدی گشاد می شوند که قلب نمی تواند خون را به طور موثر در سراسر بدن پمپاژ کند.

کسر ضربه ای یا Ef، درصد خونی است که بطن در هر بار ضربه پمپاژ می کند و نشان دهنده چگونگی کیفیت پمپاژ قلب می باشد. از کسر ضربه ای  برای درمان انواع نارسایی قلبی استفاده می شود. در قلب سالم کسر ضربه ای ۵۰ درصد یا بیشتر است اما در قلبی که دچار نارسایی است این عدد کمتر است.

نارسایی قلبی ممکن است هر دو بطن (بطن چپ یا راست) را درگیر کند اما اصولا ابتدا نارسایی قلبی بطن چپ را درگیر می کند.

اما علت نارسایی قلبی چیست؟ هر یک از شرایط زیر می توانند باعث تضعیف یا صدمه به عضله قلب و در نهایت بروز نارسایی قلبی شوند:

• فشار خون بالا؛
• بیماری عروق کرونر؛
• بیماری های دریچه ی قلبی؛
• میوکاردیت؛
• بیماری کاردیومیوپاتی؛
• بیماری های مادرزادی قلبی؛
• ضربان های نامنظم قلب؛
• بیماری های زمینه ای مانند دیابت، اختلالات تیروئید، ایدز و …؛

نارسایی احتقانی قلب چیست؟

نارسایی احتقانی قلب باعث اتساع قلب، کاهش عملکرد سلول های عضلانی قلب و جمع شدن آب و سدیم در اندام ها می شود که باعث بروز علائمی مانند تنگی نفس، ادم ریه، خستگی و … می شود.

نارسایی احتقانی قلب به این معنا نیست که قلب از کار افتاده است! بلکه به این معناست که عملیات پمپاژ خون توسط قلب به درستی انجام نمی شود و چنانچه اقدامی برای کنترل این وضعیت انجام نشود ممکن است وضعیت بدتر شود.

نارسایی احتقانی قلب گاهی به عنوان نارسایی قلب نیز شناخته می شود و زمانی اتفاق می افتد که قلب توانایی پمپاژ خون کافی به بدن را ندارد، بنابراین در این حالت خون از طریق رگ های خونی به قلب بازگردانده نمی شود و باعث جمع شدن در بافت های بدن می شود که عوارضی مانند ورم در مچ پا، ساق پا، ران ها یا حتی کبد را به همراه دارد و همچنین احتساب مایع در ریه باعث ایجاد مشکلات تنفسی می شود.

این به این معنی است که خون از طریق رگ‌های خونی به قلب بازگردانده نمی‌شود و سبب تراکم در بافت‌های بدن می‌شود. این احتقان باعث ایجاد تورم در مچ پا، ران‌ها یا کبد و همچنین جمع شدن مایع در ریه‌ها می‌شود که موجب مشکل تنفسی می‌شود.

نارسایی خفیف قلبی چیست؟

در افرادی که به مبتلا به نارسایی خفیف قلبی هستند مقدار درصد کسر ضربه ای بین ۴۰ تا ۵۰ درصد است. این افراد هیچ گونه محدودیتی در فعالیت های فیزیکی خود ندارند و فعالیت های فیزیکی روزمره باعث بروز خستگی، تپش قلب و تنگی نفس نمی شود.

نارسایی شدید قلبی چیست؟

در افرادی که مبتلا به نارسایی شدید قلبی هستند مقدار درصد کسر ضربه ای بسیار کمتر از ۵۰ درصد است. این افراد محدودیت در انجام فعالیت های فیزیکی خود دارند و در هنگام انجام فعالیت های فیزیکی روزمره ممکن است دچار خستگی، تپس قلب یا تنگی نفس شوند. البته علائم نارسایی قلبی شدید ممکن است در هنگام استراحت نیز به سراغ فرد بیایند.

علائم نارسایی قلبی چیست؟

از جمله علائم بیماری نارسایی قلبی عبارتند از:

• تنگی نفس حین ورزش یا دراز کشیدن؛
• ضعف و خستگی؛
• ورم پاها و مچ پا یا حتی ورم شکم؛
• آریتمی ضربان قلب؛
• کاهش سطح هوشیاری و غش کردن؛
• درد قفسه سینه؛
• سرفه مداوم همراه با خلط قرمز رنگ؛
• حالت تهوع و از دست دادن اشتها؛
• تکرر ادرار؛

عوارض بیماری نارسایی قلبی چیست؟

عوارض نارسایی قلبی با توجه به شدت نارسایی و سن بیمار می تواند متفاوت باشد که شامل موارد ذیل است:

• آسیب یا نارسایی های کلیوی؛
• مشکلات دریچه ای قلب؛
• آریتمی های ضربان قلب؛
• آسیب کبدی؛

روش های پیشگیری از نارسایی قلبی چیست؟

بهترین راه پیشگیری از بیماری نارسایی قلبی؛ کنترل عوامل خطرآفرین است. با تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای تجویز شده، می توان از بروز بسیاری از بیماری های قلبی اعم از بیماری عروق کرونر و فشار خون بالا پیشگیری از کرد.

از جمله تغییراتی که برای جلوگیری از نارسایی قلبی پیشنهاد می شود عبارتند از:

• ترک مصرف سیگار و سایر دخانیات؛
• داشتن فعالیت ورزشی روزانه؛
• داشتن رژیم غذایی روزانه سالم؛
• کنترل وزن؛
• کنترل استرس؛

درمان نارسایی قلبی چیست؟

درمان نارسایی قلب با توجه به شدت نارسایی، سن بیمار و شرایط بیمار انتخاب می شود. از جمله روش های درمان نارسایی قلبی عبارتند از:

دارو درمانی

در مراحل ابتدایی بیماری نارسایی قلبی می توان تا حد زیادی این بیماری را کنترل کرد و از بروز عوارض خطرناک نارسایی قلبی جلوگیری کرد.

جراحی قلب

در صورتی که نارسایی قلبی حاد باشد ممکن است پزشک عمل جراحی مانند جراحی بای پس کرونری را تجویز کند.

گاهی نیز پزشک معالج ممکن نصب استنت گذاری در عروق مسدود شده را تجویز کند.

برخی افراد مبتلا به بیماری نارسایی قلبی برای کمک به کنترل ریتم قلب ممکن است به ضربان ساز نیاز داشته باشند. ضربان ساز دستگاهی بسیار کوچک است که در قفسه سینه بیمار تعبیه می شود و در صورتی که ضربان قلب بیش از حد تند یا کند باشد آن را به حد استاندارد می رساند. ضربان سازها اصولا به همراه جراحی بای پس و دارو استفاده می شوند.

در صورتی که نارسایی قلب پیشرفته باشد و سایر روش های درمانی پاسخگو نباشد پزشک معالج ممکن است جراحی پیوند قلب را انتخاب کند.

کلام آخر

ما در این مقاله به بررسی این موضوع که نارسایی قلبی چیست؟ چه علائم و عوارضی دارد و همچنین علت و درمان نارسایی قلب چیست؟ پرداختیم. چنانچه هر گونه سوالی در زمینه اختلالات قلبی دارید می توانید از پزشکان دکتر با من در هر ساعت از شبانه روز مشاوره پزشکی دریافت کنید.