ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی

ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی : پنجمین شیوه اساسی در تزئین ساختمان‌ های عادی و بناهای تاریخی، کاشی و کاشی کاری است. استفاده از شیوه کاشی کاری، با گسترش اسلام در شرق، رونق یافت و جان دوباره ای گرفت.

ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی

به گزارش اینترنتی مجله دکوکده : یکی از قدیمی ترین صنایعی که از گذشته در ایران رواج داشته است، کاشی کاری است. ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی سبب شده‌ ‌ است که این صنعت تا به امروز ماندگار شود. اولین بار، استفاده از کاشی کاری کامل به نوعی که تمام سطح دیوار توسط کاشی پوشانده شود، در قونیه و در قرن ۱۳ اتفاق افتاد. در همین زمان‌  بود که کاشی کاری و استفاده از کاشی در کشورهایی که اسلام در آنها تابیده بود، به اوج شکوفایی خود رسید. در این مقاله آموزشی، سایت خوگرپلاس بر آن شده است که در ضمن بررسی کاشی کاری در ایران، ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی را برای شما عنوان کند. ایران با داشتن تاریخ و تمدن باستانی در حوزه هنر و صنعت و همچنین ذخایر غنی از مواد اولیه خود را به عنوان مبدا صنعت کاشی و کاشی کاری معرفی کرده‌ است. در کاوش های باستان‌ شناسی چغازنبیل ، شوش و دیگر اماکن باستانی ایران ، علاوه بر سفال‌ های لعاب‌ دار ، آجرهای لعابدار نیز یافت شد. برخی از نمونه های صنعت کاشی ایران در شوش ، که متعلق به کاخ‌ های هخامنشی است، مربوط به ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است و اکنون در موزه های فرانسه نگهداری می‌ شوند. کاشی کاری، هنری است که در ایران پیش از اسلام به اوج شکوفایی خود رسید. کاشی کاری سنتی، یکی از برترین و مهمترین صنعت‌ های زیبای ایرانی است که به صورت دستی انجام می‌ شود. همانطور که اشاره شد یکی از روش‌ های زیباسازی بنا و تزیین معماری، کاشی کاری است. یکی از اجزای مهم صنعت کاشی کاری، لعاب محسوب می‌ شود. لعاب سطحی شیشه‌ ای است که دو عملکرد متفاوت دارد: تزئینی و کاربردی. جنبه تزیین لعاب کاشی در افزودن غنای سطح معماری و ساختمان قابل مشاهده است. جنبه کاربرد کاشی لعاب دار در عایق دیوار ها، جلوگیری از رطوبت و جلوگیری از تخریب ساختمان بر اثر تابش خورشید مشاهده می‌ شود.

گسترش کاشی کاری در ایران

با گسترش اسلام ، هنر کاشی به یکی از اصلی ترین عناصر بکار رفته در تزئینات و پوشاندن نمای ساختمان‌ های مختلف به ویژه بناهای مذهبی تبدیل شد. از ابتدای دوره اسلامی، سازندگان کاشی و کاشی‌ گران ایرانی در کنار سایر صنعتگران نقش برجسته ای را ایفا کردند و چنانکه توسط مورخان اسلامی مستند شده است، آنها موفق شدند تکنیک های متنوعی از هنر کاشی را به دورترین گوشه های سرزمین های اشغالی اسلام صادر کنند. تحول و توسعه کاشی ها از عناصر کوچک و رنگی بکار رفته در بناهای آجری آغاز شد و به پوشش کامل بناها در بناهای تاریخی قرن هشتم و نهم (هجری) تبدیل شد.

تاریخچه کاشی کاری در ایران

تزیین بناها از قرن هشتم هجری شروع شد و تا پایان قرن دوازدهم هجری ادامه داشت. یکی از زیباترین و قدیمی ترین هنرهای مربوط به کاشی کاری، کاشی کاری فیروزه‌ ای اصفهان است. در دوران سلجوقی، کتبیه‌ ها با استفاده از کاشی کاری فیروزه‌ ای مزین شده‌ اند.

طرح‌ های کاشی کاری ایرانی

در ابتدا، کاشی کاری ایرانی محدود به نقوش گل و بوته و ترکیب این دو با هم می‌ شد؛ به تدریج، طراحی‌ های روی کاشی‌ ها متنوع‌ تر شد. برای اولین بار، استادان کاشی کار اصفهانی،  علاوه بر استفاده از گل و بوته در کاشی، از اشکال هندسی، حیوانات و پرندگان نیز استفاده کردند. همچنین، در ابتدا رونق‌ گیری هنر کاشی‌ کاری سنتی ایرانی، تنها در مساجد و ابنیه‌ های تاریخی از این کاشی‌ ها استفاده می‌ شد، اما رفته‌ رفته، علاوه بر این مکان ها، در خانه‌ ها، کاخ‌ ها و منازل نیز از این کاشی‌ ها استفاده شد.

ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی

ویژگی‌ کاشی‌ های سنتی ایرانی به قدری زیاد است که نام بردن تمامی این ویژگی‌ ها در یک مقاله نمی‌ گنجد؛ اما در ادامه سعی بر بیان برترین ویژگی‌ های کاشی‌ های سنتی ایرانی کرده‌ ایم.

زیبایی

کاشی‌ های سنتی ایرانی، از دیرباز، با نقوش دلربای گل، پرنده، اجسام هندسی و … زیبایی بخش ساختمان‌ ها و تمام معماری‌ ها بوده‌  و همین امر باعث ایجاد جذابیت در ساختمانی شده که مزین به کاشی‌ های سنتی ایرانی است. با گذشت زمان، انواع و اقسام طراح‌ های زیبای دیگر به طرح‌ های موجود کاشی‌ های سنتی ایرانی، باعث افزایش کاربرد آنها شد. رنگ آمیزی مناسب، ایجاد هماهنگی و تناسب در نمای ساختمان از ویژگی‌ های کاشی‌ های سنتی ایرانی است.

جنس کاشی‌ های سنتی

کاشی‌ های سنتی ایرانی از دو قسمت خشت زیرین و رویه لعابی تشکیل شده‌ اند. جنس رویه لعابی کاشی سنتی، از شیشه، اکسید‌ های فلزی و معدنی است. این لعاب‌ ها به صورت صاف و صیقلی دیده می‌ شوند. همچنین خشت زیرین کاشی از خاک تشکیل شده است.

مقاومت کاشی‌ های سنتی

از نظر مقاومت، کاشی سنتی ایرانی روی بنا به دلیل پخت مناسب کاشی‌ ها و جنس آنها که پیشتر ذکرش شد، در مقابل بسیاری از عوامل مانند تیشه، سوهان و کاشی تراشی، مقاومت زیادی دارد. البته این کاشی‌ ها در مقابل سرما و یخبندان دوام کمتری دارند. همچنین محتمل است که هنگام یخ بندان، یخ زدگی باعث از بین رفتن پوست لعاب کاشی سنتی شود.

رنگ و تنوع کاشی سنتی

کاشی‌ های سنتی ایرانی انواع مختلفی دارند که در مقاله‌ های بعدی به آن خواهیم پرداخت؛ اما ضروری است بدانید یکی از ویژگی‌ های کاشی‌ های ایرانی، رنگ‌ ها و تنوع رنگی آن است. کاشی‌ های هفت رنگ دارای رنگ‌ هایی مانند لاجوردی، فیروزه‌ ای، قرمز، زرد، حنائی، سفید و سیاه است. همچنین کاشی مُعرق رنگ‌ هایی مانند سفید، آبی، فیروزه‌ ای، پرتقالی، لاجوردی و تغاری دارد. علاوه بر این کاشی نره دارای رنگ هایی مانند فیروزه‌ ای، زرد، مشکی، لاجوردی، سفید و تغاری است.

تطبیق پذیری

یکی دیگر از ویژگی کاشی‌ های سنتی ایرانی، تطبیق پذیری این نوع کاشی‌ ها با اکثر محیط‌ ها، ساختمان‌ ‌ ها و بناهاست. زیبایی و انعطاف پذیری طراحی کاشی سنتی ایرانی باعث شده است که در اقصی نقاط جهان قابلیت استفاده داشته باشد. کاشی‌ های سنتی ایرانی از سنگ‌ فرش گرفته تا بناهای تاریخی و ابنیه و مساجد قابل استفاده هستند.

خرید کاشی سنتی ایرانی

همیشه یکی از دغدغه‌ های اصلی استفاده کنندگان کاشی‌ های سنتی ایرانی و سازندگان، یافتن منبعی مطمئن جهت فراهم‌ سازی و خرید کاشی‌ های سنتی ایرانی بوده است. سایت خوگرپلاس، با فراهم سازی امکان خرید آنلاین انواع کاشی‌ های سنتی ایرانی مانند کاشی زرین فام، کاشی سنتی قدس و غیره گامی بلند در راستای تحقق هدف زیباسازی بناها ایرانی برداشته است.

کلام آخر

امروزه بنای ظاهری ساختمان ها، یکی از ابعاد مهم زیبایی به شمار می آید. یکی از راه‌ های زیبا سازی بنا، استفاده از کاشی کاری است. کاشی کاری سنتی ایرانی، یکی از برترین و مهمترین صنعت‌ های زیبای ایرانی و یکی از روش‌ های زیباسازی بنا و تزیین معماری محسوب می‌ شود. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ های کاشی سنتی ایرانی پرداختیم. اگر در مقالات آتی با خوگرپلاس همراه باشید، به بررسی انواع کاشی‌ های سنتی ایرانی خواهیم پرداخت. اگر کاشی انتخاب شما است می توانید به سایت خوگرپلاس مراجعه کنید تا اطلاعات دقیق تری در این خصوص در اختیار شما قرار بگیرد.