هیدروموتور گردان : یکی از کاربردی ترین انواع موتور هیدرولیکی، هیدروموتور گردان می باشد که در دستگاه های راهسازی بسیاری از جمله بیل مکانیکی، بولدوزر، جرثقیل و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوشتار قصد داریم تا در مورد نحوه عملکرد و ویژگی های هیدروموتور گردان و همچنین انتخاب یک موتور هیدرولیکی مناسب بحث کنیم.

هیدروموتور گردان چیست؟

هیدروموتور یا همان موتور هیدرولیکی وسیله ای در صنعت هیدرولیک است که عاملی دورانی بوده و انرژی هیدرولیکی موجود در سیال را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند. هیدروموتور ها در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، سیمان، معدن، فولاد و آهن، ماشین آلات هیدرولیک و شیمیایی کاربرد بسیار زیادی دارند.

هیدروموتور گردان

یکی از حوزه هایی که به شدت نیازمند این وسیله کاربردی است، حوزه ماشین آلات راهسازی می باشد که هیدروموتور ها نقش کلیدی را در دستگاه های این صنعت بازی می کنند. یکی از کاربردی ترین انواع موتور هیدرولیکی، هیدروموتور گردان می باشد که در دستگاه های راهسازی بسیاری از جمله بیل مکانیکی، بولدوزر، جرثقیل و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوشتار قصد داریم تا در مورد نحوه عملکرد و ویژگی های هیدروموتور گردان و همچنین انتخاب یک موتور هیدرولیکی مناسب بحث کنیم.

نحوه عملکرد هیدروموتور گردان

این قطعه از سیستم هیدرولیک از دو پمپ اصلی و ضعیف ماشین راهسازی به منظور انجام کار استفاده می کند، به گونه ای که از پمپ اصلی هیدرولیک دستگاه، برای حرکت و از پمپ هیدرولیک ضعیف دستگاه، به منظور توقف خود بهره می برد. در این قسمت عملکرد هر قسمت تشریح داده می شود:

حرکت هیدروموتور

وجود هیدروموتور گردان در ماشین های راهسازی و به خصوص بیل مکانیکی، بسیار لازم و ضروری است. این موتور هیدرولیکی توسط نیروی سیال به چرخش در می آید و نیروی مکانیکی تولید کرده را با استفاده از چرخ دنده های خروجی که در تماس با چرخ دنده گردان هستند به کابین منتقل کرده و باعث حرکت کابین ماشین راهسازی می شود.

معیار سنجش هیدروموتور الکتریکی بر اساس دور بر دقیقه تعریف می شود که در مدل های مختلف، این مقدار متفاوت است که معمولا در حدود ۲ تا ۸ دور در دقیقه می باشد. در صورتی که حداکثر دور در دقیقه کابین از مقدار اسمی هیدروموتور گردان کمتر باشد، می توان دو دلیل را برای آن متصور شد. یکی از علت ها کم بودن فشار در سیال هیدرولیک است و علت دوم وجود نشتی در سیستم هیدرولیک مورد نظر است.

توقف هیدروموتور

هیدروموتور گردان از پمپ هیدرولیک اصلی دستگاه به منظور چرخش کابین به سمت چپ یا راست استفاده کرده و برای توقف کابین از حرکت، از فشار مربوط به پمپ ضعیف دستگاه بهره می برد، به این صورت که در ابتدا مسیر ورود سیال با فشار بالا از پمپ اصلی مسدود شده و سپس در مرحله بعد مسیر ورود سیال با فشار کم از پمپ ضعیف باز شده که این سیال از طریق دو شیر برگشتی که در ورودی و خروجی هیدروموتور گردان قرار دارند وارد هیدروموتور شده و باعث متوقف شدن آن می شود. در صورتی که مشکلی برای این دو شیر برگشتی به وجود بیاید امکان متوقف شدن کابین به صورت خودکار از بین می رود که در این صورت باید در جهت رفع نقص و یا تعویض شیر های معیوب اقدام کرد.

انواع موتور هیدرولیکی

هیدروموتور گردان از لحاظ میزان گشتاور خروجی به دو دسته با جابجایی ثابت و با جابجایی متغیر تقسیم می شود که در نوع جابجایی ثابت آن میزان خروجی دستگاه ثابت و همواره یکنواخت بوده، در حالی که در نوع متغیر این محصول، میزان خروجی را می توان با توجه با شرایط مورد نظر کم یا زیاد کرد.

همچنین این دستگاه ها از لحاظ طراحی ساختمان به ۳ دسته هیدروموتور چرخ دنده ای، هیدروموتور پره ای و هیدروموتور پیستونی تقسیم می شوند که هر کدام از این انواع ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فرد خود را داشته و برای شرایط کاری ساخته شده برای آن بهترین عملکرد را دارا می باشند و به صورت کلی امتیاز و برتری نهایی نسبت به یکدیگر ندارند.

نکات مهم در استفاده از هیدروموتور

به منظور استفاده مطلوب و طولانی مدت از موتور هیدرولیکی، باید دستورالعمل ها و نکاتی را در این زمینه رعایت کرد، که از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت بیش از توان هیدروموتور گردان باعث اصطکاک زیاد آن و فرسایش شدید بلبرینگ ها می شود.
• اعمال فشار بیش از حد به دستگاه باعث خرابی موتور هیدرولیکی می گردد.
• در صورتی که فشار کاری کمتر از حداقل توان دستگاه باشد سبب کاهش راندمان کاری می شود.
• به منظور جلوگیری از وارد شدن فشار بیش از اندازه به دستگاه باید از شیر های اطمینان استفاده نمود.

انتخاب هیدروموتور مناسب

به منظور برخورداری از یک هیدروموتور گردان مطلوب و متناسب با نوع کاربری خود، باید فاکتور های زیر را در هنگام خرید این محصول در نظر بگیرید:

• بیشترین میزان دبی سیال که از موتور هیدرولیکی عبور می کند.
• بیشترین سرعت مجاز برای این محصول را باید در نظر گرفت.
• بیشترین مقدار گشتاوری که برای موتور مورد نظر حاصل می شود.
• مقدار حجم روغن و یا سیالی که از موتور هیدرولیکی عبور می کند.